SAHIBINDEN KELEPIR KIRALIK ISCI

30 Mayıs 2016

KAZA NEDENIYLE KAPALIYIZ UNUTULUNCA TEKRAR ACARIZ!

Okuma

“İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, Resmi Gazete’de yayımlanarak kanunlaştı. Bu kanuna göre özel istihdam bürolarına; işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak, işçisini geçici olarak işverene devir yetkisini getirildi. Ancak bunun için özel istihdam bürolarının, Türkiye İş Kurumundan geçici işçi sağlama yetkisi alması gerekmekte.

Paragrafın Türkçe meali; Kiralık İşçi Uygulaması hayırlı uğurlu olsun bunu da gördük sonunda…

Mart ayında bu köşeden yazdık, sendikalar karşı dedik hatta bir veto daha gelir mi diye bekledik ama uygulama artık yasal olarak karşımızda.

İŞVEREN HANGİ DURUMLARDA KİRALIK İŞÇİ ÇALIŞTIRABİLECEK?

a) Analık sebebi ile ücretsiz izin kullanılan hâllerde, işçinin askerlik hizmeti hâlinde ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hâllerde,
b) Mevsimlik tarım işlerinde,
c) Ev hizmetlerinde,
d) İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde,
e) İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması hâlinde,
f) İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması hâlinde,
g) Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları hâlinde,

Bunların dışında kalan konu ve işletmeler için; İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması; işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması; mevsimlik işler hariç dönemsellik iş artışları halinde, 4 ay geçici işçi kiralanması mümkündür. Bu süre 4 aylık uzatmayla 8 aya kadar çıkarılabilir. Ancak sürenin sonunda aynı iş için 6 ay geçmedikçe geçici işçi çalıştırılamaz.

GEÇİCİ İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVEREN;

a) İşin gereği ve geçici işçi sağlama sözleşmesine uygun olarak geçici işçisine talimat verme yetkisine sahiptir.
b) İşyerindeki açık iş pozisyonlarını geçici işçisine bildirmek ve Türkiye İş Kurumu tarafından istenecek belgeleri belirlenen sürelerle saklamakla yükümlüdür.
c) Geçici işçinin iş kazası ve meslek hastalığı hâllerini özel istihdam bürosuna derhâl, bunun dışında iş kazası halinde kazanın olduğu tarihten itibaren 3, meslek hastalığının öğrenildiği tarihten itibaren 3 gün içinde ilgili mercilere bildirmekle yükümlüdür.
d) Geçici işçileri çalıştıkları dönemlerde, işyerindeki sosyal hizmetlerden eşit muamele ilkesince yararlandırır. Geçici işçiler, çalışmadıkları dönemlerde ise özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlandırılır.
e) İşyerindeki geçici işçilerin istihdam durumuna ilişkin bilgileri varsa işyeri sendika temsilcisine bildirmekle yükümlüdür.
f) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen eğitimleri vermekle ve iş sağlığı ve güvenliği açısından gereken tedbirleri almakla, geçici işçi de bu eğitimlere katılmakla yükümlüdür.

EŞİTLİK İLKESİ

Geçici işçinin, geçici işçiyi çalıştıran işverenin işyerindeki çalışma süresince temel çalışma koşulları, bu işçilerin aynı işveren tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı hâlinde sağlanacak koşulların altında olamaz.

SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU

Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur. Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, geçici işçi ile iş sözleşmesi, geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesiyapmak suretiyle yazılı olarak kurulur. Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama sözleşmesinde; sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alır. Geçici işçinin, Türkiye İş Kurumundan veya bir başka özel istihdam bürosundan hizmet almasını ya da iş görme edimini yerine getirdikten sonra geçici işçi olarak çalıştığı işveren veya farklı bir işverenin işyerinde çalışmasını engelleyen hükümler konulamaz. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilir. Bu süre üç ayı geçemez.

ÜCRET ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirmesi sonucu kurulan iş ilişkisinde; geçici işçi çalıştıran işveren işyerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca her ay kontrol etmekle, özel istihdam bürosu ise ücretin ödendiğini gösteren belgeleri aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz etmekle yükümlüdür. Geçici işçi çalıştıran işveren, ödenmeyen ücretler mevcut ise bunlar ödenene kadar özel istihdam bürosunun alacağını ödemeyerek, özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin banka hesabına yatırır. Ücreti ödenmeyen işçiler ve ödenmeyen ücret tutarları geçici işçi çalıştıran işveren tarafından çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bildirilir.

HANGİ ÜLKELER NE İÇİN BU UYGULAMAYI SEÇTİ?

Tasarıda, kiralık işçi uygulamasının yaygınlaşmasıyla, son 20 yılda özellikle Avrupa’da bu kapsamda çalışan işçi sayısında artış görüldüğü ifade edilmekte.

Tüm çalışanlar içinde özel istihdam büroları aracılığıyla çalışanların oranının Avrupa Birliği’nde yüzde 1.7, ABD’de yüzde 2.1, Japonya’da yüzde 2 olduğu kaydedildi. Bu yöntemin Avrupa’da en yaygın İngiltere, Hollanda, Lüksemburg, Belçika, Fransa, İrlanda ve Almanya’da uygulandığı biliniyor.

Kiralık işçilerin toplam işçilere oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 50 ile Hindistan görünüyor. İspanya yüzde 31, Meksika yüzde 10, Filipinler yüzde 11 ile oranın en yüksek olduğu ülkeler olarak sıralanıyor.

Dünyada özel istihdam büroları;

40 milyon kişi ÖİB’ler aracılığıyla iş piyasasına giriyor