ASGARİ ÜCRETİN % 35’İ
1 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a göre, öğrencilere uygulamalı eğitimleri sırasında asgari ücretin net tutarının yüzde 35’i ücret olarak ödenecek. Yani staj yapan öğrenci ayda 491 lira alacak. Üniversiteler, bu öğrencilere sigorta yapacak. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 1 Ocak 2023’e kadar devlet üniversitelerinde okuyan fen ve mühendislik bilimleri lisans öğrencilerinin, son senesindeki bir yarıyılı özel sektör işletmelerinde, teknoparklarda, araştırma altyapılarında, Ar-Ge merkezlerinde ya da sanayi kuruluşlarında uygulamalı eğitimle tamamlamalarını zorunlu kılmaya yetkili olacak. Bu zorunluluğu belirli üniversitelerle, fakülte ya da bölüm ve programlarla sınırlı tutabilecek. Uzmanlar, bunu Türkiye’nin ekonomik büyüme hedefi için atılması gereken bir adım olarak görüyor. Uygulamanın, üniversite-sanayi arasındaki işbirliğini geliştireceği ve öğrencilerin iş bulmasını kolaylaştıracağı düşünülüyor. Ancak uzmanlar, staj yeri bulmakta sıkıntı yaşanmaması için bu konuda da çalışılması gerektiği görüşünde.
YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, uygulamayla beceri yetkinliği yüksek mezunların iş dünyasına kazandırılacağını belirterek, şunları söyledi:
“YÖK, her bir devlet üniversitesi senatosunun aldığı karar kapsamında düzenlemenin uygulanmasına karar verecek. Temel yaklaşım üniversitenin talebi. Uygulamanın her fakültede zorunlu olup olmayacağına üniversite karar verecek. Staj kurumunu üniversiteler belirleyecek. Özellikle fen ve mühendislik bilimlerinde okuyan öğrencilerimizin çoğu mezuniyetleri sonrasında sanayide çalışma eğiliminde. Ancak eğitimde beceri odaklı yetkinlikler yeterince kazandırılmadığından, istihdamda güçlükler yaşanıyor. Düzenlemeyle fen ve mühendislik programlarında bir yarıyıl süresince işyerinde eğitim yapmaları teşvik edilecek. Bu şekilde beceri yetkinliği yüksek mezunlar, iş dünyasına kazandırılacak ve üniversitelerin iş dünyasıyla işbirlikleri geliştirilebilecek.”
YER BULMAKTA ZORLANIYORLAR
Prof. Dr. Metin Hüsem (Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekan Vekili): “Mühendislik fakültesi öğrencileri, 60 gün staj yapıyordu. Gerek öğrencilerden geri dönüşler gerekse akademisyenlerin görüşü, mesleki deneyim açısından bunun yeterli olmadığı. Öğrencilerin mesleki deneyimlerinin gelişmesi için sürenin artırılması kaçınılmaz. Ancak 60 günlük stajları için yer bulmakta zorlandıkları düşünülürse, binlerce öğrenci için devletin yer ayarlaması gerekecek. Mühendislik fakültelerinde öğrenciler sekiz dönem sonunda mezun oluyor. Yasayla sekiz dönemdeki derslerin yedi dönemde bitirilmesi eğitimi zora sokacak. Düzenleme gerekli ama sekiz dönem bitince uygulanması da tartışılmalı.”
İŞLETME DE ÖZENDİRİLMELİ
Prof. Dr. Ahmet Oral (ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dekan Vekili): “Bence olumlu. Bunu ciddi, iyi yapan öğrenciler iş hayatına birkaç adım önde başlayacak. Biraz organizasyonda sıkıntı olabilir. Sanayi bölgeleriyle çalışma yapılmalı. Bu bölgelerin de yaklaşımı değişmeli. Stajlarda kaytarmaya çalışanlar çıkabilir. Naylon stajlar olabiliyor. Öğrenci gidip hiçbir şey yapmıyor ya da hiç gitmiyor. Denetim önemli. Bunun faydasını görecek en az yüzde 30-40 öğrenci olur. Sanayicinin, küçük işletmelerin de olaya bakışını değiştirir. İşletmeciler kısa süreli stajları pek sevmiyor. Devlet maddi destek, SGK priminin bir kısmının ödenmesi gibi özendirici bir şey yaparsa belki işletmeler daha sıcak bakabilir.”
STAJ YERİ İŞBİRLİĞİ GELİŞTİRİLMELİ
Prof. Dr. Mehmet Akalın (Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Dekan Vekili): “Uygulama çok önemli. Türkiye hedeflerini büyütüyor, 2023’te dünyanın ilk 10 ekonomisinde yer almayı planlıyor. Üniversite-sanayi işbirliğinde çalışmayı endüstriye aktarmak, katma değeri yüksek ürünlerin üretimini sağlamak önemli. Bunun için üniversiteler harekete geçirilmeli. Biz teknoloji fakültelerinde yapıyoruz, uygulama mühendisi yetiştiriyoruz. Bu bilfiil çalışmak demek. Ders gibi bir uygulama; stajdan geçme ya da kalma da oluyor. Teknoloji ve üniversite-sanayi işbirliğinin gelişmesinde, mezunların iş bulmasında büyük fayda sağlıyor. Öğrencilerin kontrol edilmesi de kilit nokta.”
