1. Şehirlerarası Yolcu Otobüslerinde Engellilere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?
Şehirlerarası yolcu otobüslerinde, Karayolları Taşıma Yönetmeliğinin 57. maddesinin 11. fıkrası gereği; % 40 oranında engelli olduğunu belgeleyen kişiler için bilet ücreti, geçerli ücret tarifesi üzerinden % 30 indirimli düzenlenmektedir.
2. Türk Hava Yolları Tarafından Engellilere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?
Türk Hava Yolları, % 40 ve üzeri oranda engelli olan yolculara, uygulanabilir ücretler üzerinden tüm iç ve dış hatlarda % 20 indirim sağlamaktadır. İndirimden faydalanmak isteyen % 40 ve üzeri oranda engelli kişilerin ve refakatçilerinin, engelli kimlik kartı veya sağlık kurulu raporu veya ”Engelli” ibaresi bulunan nüfus cüzdanlarını ibraz etmeleri gerekmektedir.
3. Müze ve Ören Yeri Girişlerinde Engellilere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?
Müze ve ören yerlerine, engelliler ile bir refakatçisi, gaziler, şehit ve gazilerin eş ve çocukları, 65 yaş ve üstü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları kimliklerini ibraz etmek suretiyle ücretsiz biletle girmektedirler.
4. Milli Parklar, Tabiatı Koruma Alanları Ve Tabiat Parklarına Girişinde Engellilere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?
Engelliler, harp malulü ve gaziler ile bunların eşleri, çocukları, ve anne babalarından, kimliklerini ibraz etmek suretiyle milli parklar, tabiatı koruma alanları ve tabiat parklarına girişte ücret alınmamaktadır.
5. Engelli bireyler için GSM Şebekelerinde (Cep Telefonlarında) Uygulanan İndirimli Tarife Nasıldır?
GSM operatörleri, engelli kişilere özel tarifeler uygulanmaktadır.
6. Ücretsiz Ve İndirimli Seyahat Hakkı Konusunda Engelli Ve Yaşlı Bireyler Hangi Hak Ve Hizmetlerden Yararlanabilmektedir?
12 Temmuz 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6495 sayılı Kanunla, “4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”da yapılan değişiklikle;
– Şehit yakınları ve gazilere,
– Engel oranı %40 ve üzerinde olan engelli bireylere,
– Ağır engelli bireylerin birlikte yolculuk ettikleri en fazla bir refakatçisine
demiryolları ve denizyollarının şehir içi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanma hakkı;
– 65 yaşın üstündeki vatandaşlara;
demiryolları ve denizyollarının şehir içi hatları ile yukarıda sayılan şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak, demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından ise % 50 indirimli olarak yararlanma hakkı getirilmiştir.
Ayrıca toplu taşıma araçlarının ait olduğu kurum ve kuruluşlar, belediyeler, belediyeler tarafından kurulan şirketler, birlikler, müessese ve işletmeler, altmış yaş ile altmış beş yaş arasında bulunan kişilerin toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli olarak yararlanmasını sağlayabilirler.
Ücretsiz seyahat hakkından yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar, 4.3.2014 tarihli ve 28931 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Bakanlığımızca çıkarılan “Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği” ile belirlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğe göre ücretsiz seyahat hakkından;
– 65 yaşın üstündeki vatandaşlar nüfus cüzdanları ile,
– Engelli bireyler Bakanlığımız İl Müdürlüklerince verilen “Engelliler İçin Kimlik Kart”ları ile yararlanabileceklerdir.
Yönetmeliğin 6 ncı maddesi uyarınca engelli bireyler;
‘ Halen yürürlükte olan 19/07/2008 tarihli ve 26941 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülere Kimlik Kartı Verilmesine Dair Yönetmelik” uyarınca almış oldukları engelli kimlik kartlarını,
‘ Bu Yönetmelik yayımlanmadan önce alınmış ve anılan Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinde geçerlilikleri korunmuş olan; 13/8/1998 tarihli ve 23432 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Özürlüler İçin Kimlik Kartı Yönetmeliği” uyarınca verilmiş bulunan engelli kimlik kartlarını,
‘ 30/10/2005 tarihli ve 25981 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair Yönetmelik” uyarınca nüfus cüzdanlarında engel oranını gösteren ibare bulunan nüfus cüzdanlarını ibraz ederek bu haklarını kullanabileceklerdir.
Bu çerçevede, engelli bireylerin yürürlükteki hükümlere göre geçerli olan ve yukarıda sayılan engelli kimlik kartlarını yenilemelerine gerek bulunmamaktadır.
Yukarıda sayılan engelli kimlik kartı bulunup ücretsiz seyahat hakkından refakatçisi olmadan tek başına yararlanmak isteyen ağır engelli bireylerin de kartlarını yenilemeleri gerekmemektedir.
Ancak ücretsiz seyahat hakkından refakatçisi ile birlikte yararlanmak isteyen ağır engelli bireyler, Bakanlığımızca yeni dizayn edilen ve üzerinde “Ulaşımda refakatçi hakkı vardır” ibaresi bulunan “Engelliler için kimlik kartları”nı kullanmaları gerekmekte olup bu vatandaşlarımız ikamet ettikleri ilde bulunan Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne başvurarak kartlarını yenilemelilerdir. Kimlik kartını değiştirmek isteyen ağır engelli bireylerin, ağır engellilik ilk olarak 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikte tanımlandığı için, başvuru yaparken bu tarihten önce alınmış olan veya bu tarihten sonra alınmış olsa bile ağır engelliliğin değerlendirilmiş olduğu sağlık kurulu raporlarını kullanmaları şarttır.
“Ulaşımda refakatçi hakkı vardır” ibaresini içeren “Engelliler için kimlik kartı”nı ibraz eden engelli bireylerin refakatçisinden başka herhangi bir belge talep edilmeyecektir.
Bilindiği üzere, ücretsiz seyahat hakkını düzenleyen 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin yedinci fıkrası “İlgili kurumlar, belediyeler ile belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketler, ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili olarak gerekli tedbirleri alırlar. Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullandırılmaması hâlinde bu haktan faydalandırılmayan her kişi için toplu taşıma aracının tarifesi üzerinden elli tam bilet bedeli tutarında idari para cezası mülki idare amiri tarafından uygulanır. Bu maddeye göre verilecek idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.” hükmünü amirdir. Bu bağlamda belediyeler, söz konusu hakkın kullanımını sadece yetki sınırları içinde ikamet eden kişilerle sınırlandırılmasına sebebiyet verecek uygulamalardan kaçınarak, yetki sınırları içinde yaşasın ya da yaşamasın tüm vatandaşların söz konusu haktan eşit bir şekilde yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.
