Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı Ergün Atalay, mevsimlik gezici tarım işçilerinin haklarını savunan Başbakanlık Genelgesi’nin eksiksiz uygulandığı takdirde, iş kazaları ve çocuk işçilerin çalıştırılmasının önüne önemli ölçüde geçilebileceğini söyledi.
Atalay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sakarya’nın Hendek ilçesindeki kazada 7 kişinin öldüğü acı bir olayın yaşandığını anımsattı.
Türkiye’de gezici tarım işçilerinin çalıştırılmasının belli standardı olduğunu, buna uyulmadığı zaman Sakarya örneğinde olduğu gibi acı sonuçlar doğurduğunu belirten Atalay, “Bu iş kazası değil, ihmal. Buna iş cinayeti de derseniz kötü bir kelime olmaz. Bu yıl 19 Nisan’da genelge yayınlandı. Yarım asırdır gezi·ci· tarım i·şçi·leri·yle i·lgi·li· önemli·, en kapsamlı genelge.” diye konuştu.
Türk-İş ve Tarım-İş sendikası olarak Başbakanlık Genelgesi’nin yayımlanmasıyla ilgili uzun yıllar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na talepte bulunduklarını ifade eden Atalay, Mehmet Müezzinoğlu döneminde bunun gerçekleştiğini belirtti.
Daha sonraki süreçte genelgedeki bir iki eksikliğin giderildiğini ifade eden Atalay, şöyle konuştu:
“Gezici tarım işçilerinin yoğun olduğu iller Adana, Antalya. Karadeniz’de, Ege’de ve Sakarya’da var. Bunlar genellikle narenciye, fındık, pamuk, zeytin gibi alanlarda çalışıyor. İşin kötü tarafı 9-10 yaşında çocuk işçiler çalışıyor. Bu manzara ülkemize yakışmıyor. Oynaması gereken, denize gitmesi, tatil yapması, okuması gereken o yaştaki çocuklar çalışmaya devam ediyor maalesef. Bu çocuklar bizim çocuklarımız.”
Atalay, genelgenin içerisinde İçişleri, Milli Eğitim, Aile ve Sosyal Politikalar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıkları ile il müftüleri gibi Türkiye’deki önemli tüm kurumların bulunduğunu aktardı.
“Hem bu dünyada hem de ahirette bedeli var”
“Genelgede tarım işçilerinin nereden nereye taşınacağı var. 2017’nin sonuna geldik hala traktörle, kamyonla bu çocuklar, bu insanlar nakil olmaya devam ediyor. Maalesef Sakarya’daki kaza da bundan kaynaklandı. İlla birileri öldüğü zaman mı konuşalım. Önce konuşulduğu zaman dikkate alınmıyor, kimse itibar etmiyor. Bunlar evlatlarımız, çocuklarımız, göz göre göre can vermeye devam ediyor.” diyen Atalay, şunları kaydetti:
“Bu genelgedeki kuralların tamamı valiliklerin, ilçelerde kaymakamların kontrolünde uygulanmalı. Bu, gezici tarım işçilerinin barınma, elektrik, su, sağlık, eğitim gibi ihtiyaçlarını kapsayan mükemmel bir genelge. Tamamı uygulanırsa, kazaların büyük bölümünün önüne geçeriz. Buna, ‘Kader böyle oldu.’ diye bakarsak kazalar devam eder. Zeytin toplarken, pamuk toplarken, fındık toplarken o gencecik çocukları toprağa koymaya devam ederiz.
Özellikle vali ve kaymakamlarımızın, genelgeyi uymayanlarla ilgili cezai müeyyideyi sonuna kadar uygulamaları gerekiyor, yoksa bunun önüne geçemeyiz. En mükemmel genelgeyi, en mükemmel kanunu çıkart, niyeti bozuksa işveren, kanun yönetmelik dinlemiyor. ‘Daha çok nasıl kar ederim, karımın üzerine daha çok nasıl koyarım.’ diye bakıyor. Bilmiyor ki bunun hem bu dünyada hem de ahirette bedeli var..”
“Gönüllü denetim yapabiliriz”
Türkiye Orman Topraksu Tarım ve Tarım Sanayi İşçileri (Tarım-İş) Sendikası Genel Başkanı İlhami Polat da yıllardır uğraştıkları genelgenin Başbakan tarafından çıkarıldığını ve uygulanması için mücadele ettiklerini söyledi.
Genelge uygulanırsa olumsuz olayların bir daha yaşanmayacağını dile getiren Polat, “Özellikle vali, kaymakam ve yerel yöneticilerin bunun üzerinde daha fazla durması lazım. Biz tüm önerilerimizi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirdik. Genelgenin eksikliklerini de bildirdik. Sağolsun Müezzinoğlu bu eksiklikleri tamamladı.” ifadesini kullandı.
Polat, daha önce yaptıkları çalışmalar kapsamında barınma evleri kurduklarını aktararak, “Tarım-İş kolunda çalışan bölge temsilcilerimiz var. Temsilciler aracılığıyla bizden yardım isteyebilirler. Biz, denetleme mekanizması olarak görev yaparız. Bunu da gönüllü olarak yaparız.” dedi.
Mevsimlik ve gezici işçilerle ilgili örgütlenmelerinin bulunmadığını anlatan Polat, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Belirli sezonlarda gittikleri için valilikler aracılığıyla takibini yapabiliriz. Gönüllü olarak biz bu işe razıyız. 81 ilde örgütlüyüz, temsilcimiz var. Bazı ilçe müdürlüklerinde bile temsilcilerimiz var. Özellikle Adana ve Mersin’de, 1990’ların başına kadar zaten valiliklerle ortak olarak bunu yapıyorduk. Bunu gönüllü olarak temsilcilerimiz ve yöneticilerimiz aracılığıyla yine yapabiliriz. Bu genelge yasalaşırsa daha güzel olur.”
