Çalışma hayatı ile ilgili birbiri ardından atılan alımlar ile pek çok kişinin maduriyeti gideriliyor. Milyonlarca memur ve emeklinin beklediği 3600 ek gösterge düzenlemesi tamamlanarak EYT ile ilgili çalışmalara hız verildi. Çalışan kesim bir yandan da asgari ücret artışını merak ediyor. EYT düzenlemesinden asgari ücret zammına, doğum borçlanmasından emekli maaşı hesabına kadar çalışma hayatı ile ilgili merak edilen çok sayıda soruya İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı yazarımız Mert Nayır yanıt verdi…
Merhaba, yıl sonunda asgari ücretin 9 bin 900 TL olacağı söyleniyor. Bu doğru mudur?
Merhaba, 2023 yılı için uygulanacak asgari ücret yıl sonunda belli olacak. Henüz komisyon bile toplanmamışken bu rakamların telaffuz edilmesi pek gerçekçi değil. Ancak Cumhurbaşkanımızın ve Çalışma Bakanımızın yaptığı açıklamalara bakacak olursak en az yüzde elli oranında bir zam oranı bekleniyor. Bu durumda en düşük rakam 8 bin 250 TL olacaktır.
Merhaba Mert bey, gelir vergisi dilimlerinde herhangi bir çalışma yapılmadı. Yıl başında ve ortasında aldığımız yüksek maaşlar bir iki ay sonra farklı vergi dilimlerine girerek kayboluyor. Neden bu konuda bir çalışma yapılmıyor?
Gelir vergisinde büyük bir değişikliğe gidildi ama tabi ki asgari ücret sınırına kadar. Yalnızca asgari ücrete gelir vergisi istisnası uygulandı. Tabi bu orta gelir sınıfı diye tabi edilen ücretlere etki etmedi hatta bu ücretliler vergi dilimleri nedeniyle daha alt gelir seviyelerine indiler. Bu konuda bir çalışma olacağını söylemek mevcut durumda mümkün değil çünkü doğrudan kaynaktan kesilen bu vergilerden vazgeçmeleri oldukça zor.
Mert bey, EYT ile ilgili çalışmalar bitti deniliyor. Peki bittiyse neden açıklanmıyor, yani açıklanacak proje tatmin etmez ise en azından değişiklik yapılması için vakit kalmalı diye düşünüyorum.
EYT 23 yıldır çözüm bekleyen ve milyonları ilgilendiren bir karar. Çalışma Bakanımızın teknik çalışma bitti demesine rağmen Aralık ayından önce açıklanmamasının birden çok sebebi olabilir. Yol haritasının EYT’lileri mutlu etmeyecek bir formülle çözümlenmesi, istenilen şekilde düzenleme yapılması halinde 2023 kamu mali bütçesinin beklenmesi, seçim tarihine daha yakın bir dönemde uygulamanın başlamasının istenmesi gibi farklı seçenekler olabilir.
Benim 1995 yılında staj başlangıcım var, ilk sigortalı olduğum tarih ise 2001. Staj başlangıcı sayılırsa EYT kapsamına alınır mıyım?
Son günlerde enteresan gelişmeler oluyor, hiç akıllarda yokken Çalışma Bakanı çıkıp staj sigortasını da EYT ile çözüleceğini söyledi. Net bir açıklama değildi ama bir uzman olarak bomba etkisi yaratacak bu gelişmeleri açıklamaları an meselesi. Bu yönde bir gelişme yaşanırsa EYT kapsamına girmiş olursunuz.
Mert bey, size defalarca yazdım sigortalılık öncesi doğum borçlanması çıkarılmayacak mı? Bu konuda neden kimse bir şey söylemiyor, bizler ayrıcalık değil eşitlik istiyoruz.
Kadın sigortalılarımızın yıllardır bu beklentisine bir türlü çözüm bulunamadı. Ancak bu konunun da huzursuzluk yarattığını Çalışma Bakanımız biliyor. Seçim öncesi kadın sigortalılarımıza da bir müjde çıkarılabilir.
Sayın uzman, yurtdışı borçlanmalarının yüzde 45 üzerinden hesaplanıyor olması eşitsizlik ilkesine aykırı değil midir? Böyle bir karara itiraz edemez miyiz, hem de Bağkur’lu yapıyor.
Merhaba, dolar ve euro kurunun bu kadar yüksek seviyede olduğunu düşünecek olursak bence bir eşitsizlik söz konusu değil. Zaten bu oranın yükseltilmesi Kurumun tek seferde para ödeyerek bağlatılan emekli maaşlarını artık istememesi. Buna şu şekilde bir düzenleme getirilebilir; yurtdışında birkaç yıl bulunmuş, yurtdışından gelir veya aylık almayan ve kesin dönüş yapmış kişilere ayrıcalık tanıyabilirlerdi. Ancak yurtdışında döviz kazanan biri için borçlanma rakamları halen düşük seviyelerdedir.
Ben 2019 yılında emekli oldum, mevcutta 4 bin 255 lira emekli maaşım var. Bu benim kira ve faturalarıma gidiyor. Emekli olduğum halde çalıştığım işyerinden aldığım ücret 12 bin 500 lira. Emekli maaşının bu kadar düşük olması, benim emekli olmama müsaade etmiyor. Bir uzman olarak ben çalışmadan nasıl geçinebilirim, açıklayabilir misiniz?
Bir uzman olarak söyleyebileceğim tek şey ne siz ne de milyonlarca emeklinin emekli maaşlarıyla geçinebilmesi mucize. Emekli aylıkları sürekli artan enflasyon ortamında ne yazık ki değerini koruyamıyor. Böyle bir dönemde bu soruya ne yazık ki uzman da cevap veremez, vatandaşta veremez. Konuyu düşünüp çözmesi gereken Ankara yetkilileri…
Mert bey benim sigortalılık başlangıcım 01.10.2000, askerliğimi de 1997 yılında 18 ay yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam EYT kapsamına girer miyim, girersem askerliğimin hepsini mi ödemeliyim yoksa yetecek kadarını mı?
Merhaba, askerlik borçlanmanızı yetecek kadarıyla yaparsanız EYT kapsamına girmiş olursunuz. Bunun için 390 gün borçlanma yapmanız yeterli olacaktır, 2022 yılı sonuna kadar borçlanma yaparsanız ödeyeceğiniz en düşük rakam 26 bin 919 lira olacaktır.
Mert bey, 2014 yılında ikiz doğum yaptım. Doğum borçlanması yapmayı düşünüyorum, 720 gün yerine 1440 gün mü borçlanacağım?
Merhaba, doğum borçlanmasında ikiz, üçüz veya daha fazla doğumlar avantaj sağlamıyor. Doğum borçlanması, sigortalılık başlangıcından sonra doğan her bir çocuk için 720 gündür. İkiz veya daha fazla olan doğumlarda borçlanacağınız gün sayısı maalesef artmıyor.
Ben geçtiğimiz yıl iş kazası nedeniyle sol elimi kaybettim, kurum bana iş göremezlik adı altında aylık bağladı. Tedavilerim bitti sayılır ancak firmam beni çalıştırmaya devam etmek istiyor, bu durumda bağlanan aylık kesilir mi?
Öncelikle geçmiş olsun. iş kazası sonucu bağlanan sürekli iş göremezlik gelirleri çalışmaya başlamanız halinde kesilmez. Vefat ettiğinizde bile eşinize ödenmeye devam eder, siz çalışmaya devam edebilirsiniz.
